Een loonoffer: welke gevolgen kan dat hebben?

Recent was in het nieuws dat een derde van alle werknemers genoegen zou nemen met minder loon, als hij of zij daardoor zijn baan kan behouden. Dus 33 procent van de werkenden is bereid tot een loonoffer. Is dat nu gunstig? En waarom kiezen bedrijven ervoor om dat te vragen van hun werknemers?Psychologische druk; keuzes maken
In verschillende situaties zullen werknemers anders reageren op een loonofferverzoek. Stel je voor dat je werkt bij een klein bedrijf, met 10 fijne collega”s. Het bedrijf verkeerd in zwaar weer en moet bezuinigen om te overleven. Dat kan door één persoon te ontslaan, het kan ook door alle collega”s te vragen om 10 procent loon in te leveren, zodat iedereen kan blijven werken. Dat laatste legt psychologische druk bij de werknemers. Want het team moet heel sterk zijn om allemaal een offer te brengen om één persoon te laten blijven. Als dat de collega is die altijd vrolijk is, koffie haalt, werk op tijd af heeft, en zorgt voor een positieve bijdrage, dan is de keus om 10 procent in te leveren wellicht een gemakkelijke. “Ja, voor die topcollega doe ik dat.” Maar als de collega die dan kan blijven af een toe erg sjacherijnig rondloopt, en het werk wel doet en nooit iets extra”s doet, dan wordt het al een ander verhaal. Of wat als jij alleen kan blijven als je collega”s bereid zijn loon in te leveren? Hoe zou dat voelen?Ook lastig is het als een paar collega”s wel willen inleveren, en een paar niet, omdat ze hun inkomsten keihard nodig hebben. Dan ontsaat er tweespalt. Het teamgevoel breekt af, er moet nog steeds een collega uit of er moet iemand gedeeltelijk minder gaan werken. En dan heeft de ene helft van de collega”s wel salaris ingeleverd, en de andere helft niet. Dat is niet goed voor het teamgevoel, en daardoor op termijn niet voor de bedrijfsresultaten. Dat is een behoorlijk risico dat bedrijven nemen.Wat zijn de risico”s van een loonoffer?
Niet alleen het bedrijf dat om een loonoffer vraagt neemt een risico. Ook als je als werknemer een loonoffer accepteert, kan dat nadelige gevolgen hebben. Stel dat het bedrijf waarvoor je werkt ondanks de loonoffers van de collega”s niet de juiste koers weet te vinden en toch falliet gaat, of toch meer mensen moet ontslaan. Dat kan zomaar gebeuren, en als jij degene bent die een loonoffer heeft gedaan, en toch ontslagen wordt, dan heb je dus een lagere uitkering.Daarnaast kan het ook gebeuren dat bedrijven vragen om een vrijwillig loonoffer van collega”s. Maar dan blijkt dat loonoffer achteraf niet zo vrijwillig te zijn. Er is een bedrijf waarin aan werknemers werd gevraagd om af te zien van de eindejaarsuitkering. Niet iedereen ging daarmee akkoord, want voor de collega”s met een nul-uren-contract (waarbij de eindejaarsuitkering maandelijks wordt meebetaald), betekendehet loonoffer dat er geen inkomsten zouden zijn in december. Desondanks kregen die collega”s te horen dat het niet accepteren van dit loonoffer mogelijk gevolgen zou hebben voor het aantal uur dat ze volgend jaar zouden worden opgeroepen. Dan wordt het vrijwillige loonoffer opeens een stuk minder vrijwillig.En natuurlijk ben je ook onderdeel van het team. Stel dat jij het loonoffer niet accepteert en je collega”s wel. Wat doet dat met de sfeer? Misschien gaan jouw collega”s jou wel heel anders behandelen, want ze vinden je minder betrokken en gemotiveerd.Voorbeeldgedrag
Managers en directeuren van bedrijven moeten zich dus heel goed realiseren hoeveel ze vragen van werknemers en te allen tijde eerst zelf het voorbeeld geven. Door bijvoorbeeld af te zien van bonussen, of door zelf ook minimaal 10 procent in te leveren, of genoegen te nemen met een kleinere leaseauto, of door zelf ook een treinabonnement te nemen. Pas dan laat het management zien dat ze zelf bereid zijn om ook te doen wat ze van hun werknemers vragen. En is de kans dat loonoffers geaccepteerd worden veel groter. Wat zou jij doen?