“Werkstress bestaat niet”. Dit kopte een artikel in de gezondheidsbijlage van Trouw eind 2019. De strekking: stress op de werkvloer is niet het gevolg van onrealistische deadlines, teveel werk of een enorme prestatiedruk. Je moet het bij jezelf zoeken en niet bij anderen. Kortom, stress zit tussen de oren! Dit lijkt trainer Anne Hallema een wat te kort door de bocht redenatie…
Het probleem: de werkomstandigheden
1 Op de 3 Nederlanders ervaart meer stress sinds de uitbraak van het coronavirus. Hier valt werkstress ook onder. En ja, werkstress is van psychologische aard, maar de oorzaak is niet altijd in de mens gelegen.
Het is wel zo dat ieder mens een eigen stressdrempel heeft. De een kan meer druk hebben dan de ander, maar de wijze waarop werk georganiseerd wordt, kan wel degelijk een stressor zijn. Daar is de auteur van het artikel het ook mee eens.
De auteur stelt dat om stress te voorkomen of aan te pakken, je vooral moet richten op wat zich intern in een mens afspeelt. Dat klinkt nogal makkelijk. Allemaal naar de mindfullness training en werkgevers kunnen nog wel wat meer druk op de prestaties zetten. Oh ja…de werkomstandigheden moeten natuurlijk wel op orde zijn. Volgens Anne schuilt daarin nu juist het probleem rond stress; de werkomstandigheden. Vooral nu deze omstandigheden door Corona (flink) veranderd zijn.
Stress verschilt per persoon
Stress verwijst naar de druk die iemand ervaart. De ervaren druk veroorzaakt een bepaalde mate van spanning. Het lichaam reageert op druk met het verhogen van haar fysiologische activiteiten. Wanneer die verhoging niet tot vermindering van spanning leidt en de fysiologische activiteit blijft voortduren, treedt uitputting op. De weerstand tegen druk neemt af en de kans op lichamelijke en psychische klachten of ziekten nemen toe.
Je kunt zeggen dat stress optreedt als iemand niet meer goed kan voldoen aan de eisen die het werk aan hem stelt. De kenmerken van het werk of de werksituatie die spanning kunnen oproepen, noemen we stressoren. Voortdurend onder tijdsdruk moeten werken en daarbij nooit het gevoel dat je iets op tijd klaar hebt, levert spanning op.
Niet alle spanning leidt tot stress. De ene persoon kan meer hebben dan de andere. Dat is afhankelijk van de mate waarin iemand de druk die wordt uitgeoefend kan hanteren. Dat noemen we draagkracht. Iemand zal stress op het werk ervaren als er te weinig herstelmomenten zijn en als de balans tussen draaglast en de draagkracht ernstig of langdurig verstoord is. De ervaren stress zal dan leiden tot stressreacties.
Het belang van autonomie op de werkvloer
Hoewel er veel werkomstandigheden zijn die tot stress kunnen leiden, is autonomie wel een hele belangrijke. Autonomie zegt iets over de mate waarin je het werk, werktempo, werkplanning, e.d. min of meer zelf kunt regelen. Je bent eigenaar van je eigen agenda. Onderzoek (CPB 2004) toont aan dat de combinatie van hoge werkdruk en weinig autonomie tot veel stress leidt. Wanneer hoge werkdruk gepaard gaat met veel autonomie, wordt er minder stress ervaren. Dat is echter alleen het geval bij mensen die over voldoende vaardigheden beschikken om het werk zelf goed te kunnen plannen en uit te voeren (Schaubroeck & Merrit, 1997).
Stress en het voorkomen van stress is dus veel meer dan vaststellen dat het in de mens zelf zit en dat dit het enige redmiddel is dat altijd beschikbaar is.
Dit artikel is geschreven door Anne Hallema, trainer van de 3-daagse cursus HR Assistent van Secretary Management Institute.
Opleiding HR Assistent
Hoe gaat jouw werkgever om met stress van werknemers? En hoe kan jij als HR Assistent bijdragen aan het verminderen van werkstress?
Tijdens de 3-daagse cursus HR Assistent bespreekt de trainer o.a. werkgerelateerde en persoonsgerelateerde oorzaken van stress en burnout en hoe je het kan voorkomen of bestrijden. Met deze cursus zorg je dat jouw kennis op het gebied van P&O optimaal is, zodat je een gedegen gesprekspartner bent.